حاکمیت شرکتی و نمایندگان اشخاص حقوقی در هیئت‌مدیره‌ها

زمان مطالعه: 2 دقیقه

در برخی شرکت‌های سهامی، به‌ویژه شرکت‌های بزرگ یا دولتی، نمایندگان اشخاص حقوقی در ترکیب هیئت‌مدیره منصوب می‌شوند. این وضعیت، مسائلی را در زمینه مسئولیت، تعارض منافع و استقلال تصمیم‌گیری پدید می‌آورد. اصول حاکمیت شرکتی G20/OECD که در سال ۲۰۱۵ به‌روزرسانی شده‌اند، به عنوان سند مرجع بین‌المللی، چارچوبی برای مواجهه با این وضعیت ارائه می‌دهند.

جایگاه اصول G20/OECD

این اصول توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) با مشارکت کشورهای عضو G20 تدوین شده‌اند. هدف از این اصول، ارتقاء چارچوب قانونی و نهادی حاکمیت شرکتی، افزایش شفافیت، پاسخگویی و کاهش ریسک‌های ناشی از تضاد منافع است. این سند، استانداردی غیرالزام‌آور اما معتبر در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها و نظام‌های نظارتی تلقی می‌شود.

شش محور اصلی

  1. چارچوب قانونی مؤثر: قواعد باید با اصل حاکمیت قانون، امکان اجرا و نظارت مؤثر هم‌راستا باشد.

  2. حقوق و رفتار برابر با سهامداران: از جمله تضمین حق رأی، اطلاعات و مشارکت در تصمیمات اساسی.

  3. نقش نهادهای مالی و بازار سرمایه: با تأکید بر شفافیت در رأی‌دهی و مدیریت تعارض منافع.

  4. ذی‌نفعان و تعهدات اخلاقی شرکت: از جمله حقوق کارگران و اعتباردهندگان.

  5. افشاء و شفافیت اطلاعات: مالی، ساختار مالکیت، پاداش‌ها و روابط با اشخاص مرتبط.

  6. مسئولیت‌های هیئت‌مدیره: از جمله وظیفه امانت، نظارت بر مدیریت و اجتناب از تعارض منافع.

مسئولیت نمایندگان اشخاص حقوقی

اصول G20/OECD به صراحت بیان می‌کنند که نماینده منصوب‌شده از سوی شخص حقوقی در هیئت‌مدیره، مانند سایر اعضا، شخصاً در برابر شرکت و سهامداران مسئول است. او نمی‌تواند وظیفه‌اش را به عنوان بازوی اجرایی شخص معرفی‌کننده تلقی کند، بلکه باید در چارچوب وظیفه امانت‌داری، استقلال رأی، و رعایت منافع شرکت اقدام کند. تعارض منافع، به‌ویژه میان شرکت و نهاد معرفی‌کننده، باید شفاف‌سازی و مدیریت شود.

ملاحظات اجرایی در ایران

در فضای حقوقی ایران، حضور نمایندگان اشخاص حقوقی در شرکت‌ها رواج دارد اما نظام حقوقی به‌طور خاص بر تفکیک مسئولیت فردی این اشخاص تأکید ندارد. اصول G20/OECD می‌تواند به‌عنوان مبنای اصلاحی در مقررات مربوط به شرکت‌های سهامی، آیین‌نامه‌های نظارتی و الزامات افشای اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.

تأملی بر کتاب «کهکشان نیستی»

زمان مطالعه: 2 دقیقه

اثر استاد اصفهانی

به‌تازگی #کتاب #کهکشان_نیستی را مطالعه کردم؛ روایتی گیرا و شیوایی از زندگی، منش، و اندیشه‌های آیت‌الله سید علی #قاضی. اثری که از تولد تا وفات ایشان را از زوایای مختلف، به‌ویژه عرفانی، به تصویر می‌کشد.

هرچند شخصاً علاقه‌مند به مباحث عرفانی به معنای کلاسیک آن نیستم، اما این کتاب برایم بسیار جالب بود؛ به‌ویژه در توصیف عوالم برزخی و نیز ارائه روایتی نسبتاً جامع از سبک زندگی فردی که تأثیر عمیقی بر عرفان معاصر داشته است.

با این حال، دو نکته اساسی ذهنم را درگیر کرد:

نوعی بی‌برنامگی یا واگذاری کامل حیات به تقدیر و قضا، بدون طرح‌ریزی مشخص.

فقدان شغل یا #کسب‌وکار مستقل، جز تدریس #رایگان که آن‌هم بیشتر جنبه معنوی داشت تا معیشتی.

این موارد سؤالاتی را برایم ایجاد کرد:

آیا این سبک زندگی قابل تعمیم است؟ آیا عرفان می‌تواند به‌تنهایی پاسخ‌گوی تمامی نیازهای انسان معاصر باشد؟ نسبت این نوع زیست با مسئولیت اجتماعی، کارآفرینی، و مشارکت فعال در توسعه جامعه چیست؟

در دنیایی که مفهوم زندگی واقعی با طراحی هدفمند، توسعه پایدار، و تعهدات اخلاقی و حرفه‌ای گره خورده، آیا می‌توان میان تقوا و توکل از یک‌سو و توسعه فردی و اقتصادی از سوی دیگر، توازنی برقرار کرد؟ (به‌گمان من بله، و حتی باید چنین باشد.)

در نهایت، این کتاب هرچند به بسیاری از این پرسش‌ها پاسخ صریحی نمی‌دهد، اما قطعاً آن‌ها را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند و شاید همین بزرگ‌ترین ارزش آن باشد.

به‌نظر شما در یک عمر کوتاه انسانی، چه نوع تعهداتی باید در اولویت قرار گیرد؟

جدول تطبیقی کدهای وضعیت HTTP و معادل‌های حقوقی

زمان مطالعه: 2 دقیقه

| 2xx | (Success) عملیات موفق | رأی یا تصمیم نهایی به نفع متقاضی | | ۲۰۰ | OK | درخواست پذیرفته و اقدام انجام شده (مانند صدور گواهی، رأی، حکم) | | ۲۰۱ | Created | تشکیل یا ثبت موفق (شرکت، اظهارنامه، مالکیت فکری) | | ۲۰۲ | Accepted | پذیرفته شده ولی هنوز نهایی نشده (در حال بررسی کارشناسی) | | ۲۰۴ | No Content | درخواست تأیید شده ولی پاسخی لازم نیست (مثلاً اصلاح ثبت) |

| 3xx | (Redirection) ارجاع یا هدایت مجدد | ارجاع پرونده یا صلاحیت به مرجع دیگر | | ۳۰۱ | Moved Permanently | صلاحیت رسیدگی تغییر یافته (ارجاع دائمی) | | ۳۰۲ | Found (Moved Temporarily) | ارجاع موقت به مرجع دیگر (مثلاً ناظر، شعبه دیگر) | | ۳۰۴ | Not Modified | نیازی به اقدام نیست (وضعیت فعلی معتبر است) |

| 4xx | (Client Error) خطای متقاضی | ایراد در دادخواست، عدم احراز سمت یا صلاحیت متقاضی | | ۴۰۰ | Bad Request | درخواست ناقص، مبهم یا غیرقانونی | | ۴۰۱ | Unauthorized | عدم احراز سمت قانونی (مثلاً وکالت‌نامه ناقص یا منقضی) | | ۴۰۳ | Forbidden | ممنوعیت دسترسی قانونی (پرونده محرمانه یا عدم صلاحیت دسترسی) | | ۴۰۴ | Not Found | پرونده یا سابقه‌ای یافت نشد | | ۴۰۹ | Conflict | تعارض منافع یا تناقض در اطلاعات پرونده | | ۴۱۰ | Gone | سابقه‌ای که قبلاً وجود داشته ولی اکنون حذف شده |

| 5xx | (Server Error) خطای مرجع پاسخ‌دهنده | ایراد یا اختلال از سوی سامانه یا مرجع حقوقی | | ۵۰۰ | Internal Server Error | خطای داخلی سیستم قضایی یا سامانه ثنا | | ۵۰۲ | Bad Gateway | پاسخ نامعتبر از مرجع واسط (مثلاً خطای ثبت الکترونیک) | | ۵۰۳ | Service Unavailable | عدم دسترسی به مرجع (تعطیلی، قطعی، ازدحام سامانه) | | ۵۰۴ | Gateway Timeout | تأخیر بیش از حد در پاسخ‌گویی مرجع |