کتاب جایگاه مردم در حکومت از منظر نهج البلاغه به قلم عبدالکریم نعناکار منتشر شد، به طور خلاصه می توان گفت: حضور مردم در صحنه های سیاسی جلوه های گوناگونی دارد که مهم‌ترین آن‌ها کنش نقادانه و جستجوگرانه آن‌ها درباره رفتارها و منش‌های سیاست‏ورزان است. در این میان اقشار مردم نیز گوناگون ‏اند و مواضعی که در قبال دولت می‌گیرند مختلف است.

برای اطلاعات بیشتر بر روی جلد کلیک کنید.

خداوند می فرماید: ” آنها فرشتگان را که بندگان خدایند مؤنث پنداشتند””و جعلوا الملائکه الذین هم عباد الرحمن اناثا”[۱] آری آنها بندگان خدا هستند ، سر بر فرمان او دارند ، و تسلیم اراده اویند ، چنانکه در آیه ۲۶ و ۲۷ سوره حج نیز آمده ” بل عباد مکرون لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون””آنها بندگان شایسته خدا هستند که هر گز در سخن از او پیشی نمی گیرند و همواره به فرمان او عمل می کنند” .

تعبیر به ” عباد” در واقع جواب به پندار آنها است، زیرا اگر مؤنث بودند باید ” عبادات” گفته شود، ولی باید توجه داشت که ” عباد” هم جمع مذکر است، و هم موجوداتی که خارج از مذکر و مؤنث باشند مانند فرشتگان نیز اطلاق می شود ، همانگونه که در مورد خداوند نیز ضمیرهای مفرد مذکر به کار می رود در حالی که ما فوق همه اینها است.

قابل توجه اینکه در این جمله ” عباد” به ” الرحمن” اضافه شده، این تعبیر ممکن است اشاره به این باشد که غالب فرشتگان مجریان رحمت خداوند و تدبیر کنندگان نظامات عالم هستی که سراسر رحمت است می باشند.

اما چرا این خرافه در میان عرب جاهلی پیدا شد ؟ و چرا هم اکنون رسوب آن در مغر های گروهی باقیمانده، تا آنجایی که فرشتگان را به صورت زن و دختر ترسیم می کنند، حتی به اصطلاح “فرشته آزادی” را وقتی مجسم می سازند در چهره زنی با قیافه و موهای فراوان ترسیم می کنند! این پندار ممکن است از اینجا سرچشمه گرفته باشد که فرشتگان از نظر مستورند و زنان نیز غالبا مستور بوده اند ، حتی در مورد بعضی از مؤنثهای مجازی در لغت عری نیز این معنی دیده می شود که خورشید را مؤنث مجازی می دانند، و ماه را مذکر. چرا که قرص خورشید معمولا در میان امواج نور خود پوشیده است و نگاه کردن به آن به آسانی ممکن نیست، ولی قرص ماه چنین نمی باشد.

یا اینکه لطافت وجود فرشتگان سبب شده که آنها را همجنس زنان که نسبت به مردان موجودات لطیفتری هستند بدانند، و عجب اینکه بعد از اینهمه مبارزه اسلام با این تفکر خرافی باز هم هنگامی که می خواهند زنی را به خوبی توصیف کنند می گویند او یک فرشته است، ولی در مورد مردان این تعبیر کمتر به کار می رود،کلمه “فرشته” نیز نامی است که برای زنان انتخاب می شود!

سپس به صورت استفهام انکاری در پاسخ آنها می فرماید:” آیا هنگام آفرینش فرشتگان حاضر بودند و از طریق حضور خود به این امر پی بردند””اشهدواخلقهم”[۲]

و در پایان آیه ۱۹ سوره زخرف می فرماید:”ستکتب شهادتهم و یسئلون”” گواهی آنها بر این عقیده بی اساس در نامه اعمالشان ثبت می شود ، و روز قیامت مورد سوال قرار می گیرند”.

[۱] زخرف- ۱۹

[۲] زخرف – ۱۹

مطالعه بیشتر:

فرشتگان (قسمت اول)

 چهار فرشته مقرب (قسمت دوم)

ملک الموت (قسمت سوم)

فرشتگان و جنگ بدر (قسمت چهارم)

جبرئیل یا روح خدا (قسمت پنجم)

صفات فرشتگان (قسمت ششم)

هاروت و ماروت (قسمت هفتم)

بارگذاری فایل BGL دیکشنری Babylon برای آشنایی با فرشتگان (قسمت هشتم)

رقیب و عتید (قسمت نهم)